Tören, TYS Genel Başkanı Adnan Özyalçıner ve Çukurova Sanat Girişimi (ÇSG) kurucusu, TYS Adana temsilcisi Çetin Yiğenoğlu'nun yaptığı söyleşi ile başladı. Yiğenoğlu yaptığı konuşmanın ardından ödül plaketini Özyalçıner'e sundu. ÇSG YouTube kanalından canlı yayınlanan Ödül Töreni müzisyenler Özgür & Rüya'nın dinletisiyle renklendi.
Yiğenoğlu konuşmasında, “TYS tam 50 yıl önce izlerine basarak kalem yonttuğumuz yiğit edebiyatçı, yazar, aydın 70 dostumuzun girişimleri ile 12 Mart 1974’te kuruldu. Bu tarih karanlıkların, 60’ların ışığını kapatmaya çalıştığı bir dönemdi”diyerek şöyle devam etti:
“Beş altı yıl sonra Türkiye’yi koca bir hapishaneye, bir cehenneme çevirecek 12 eylül darbesine adım adım yaklaşılıyordu. Kanın gövdeyi götürdüğü bir dönemde enine boyuna düşünülerek öylesine bir örgüt kuruldu ki sahipsiz, sosyal güvenlikten yoksun, çalışamayan, kalemiyle ürettiklerinden başka bir geliri olmayan yazarlara sahip çıkmayı amaçlıyordu bu örgüt… Yazarların özlük haklarını savunmanın yanı sıra her zaman bıçak sırtı bir hayat süren yazarları savunmak, cezaevine düştüğünde onları koruyup kollamak, gereksinimlerini karşılamak gibi tüzüğünde yazılı olmayan sorumlulukları da yerine getiren bir mevzi, bir korunak oldu bu örgüt 1970’ler Türkiyesinde. Şimdiki gibi STK denilen yapılanmalar yoktu. Demokratik kitle örgütleri vardı. Bazı sendikaların, DİSK’in yanı sıra TYS, bir numaralı örgüt olarak bayrağı eline almıştı. Toplumsal mücadelenin her alanında kültürel değerlerimizi savunmak, yazarlara sahip çıkmak, yaralılara baktırmak, ölenlerin anısını sahiplenmek gibi inanılmaz bir toplumsal yükümlülük üstlenen TYS birçok bataklıktan, askeri darbelerden, dikta yönetimlerinden geçerek, dimdik ayakta durarak bugüne geldi.
Çukurova Ödülü’nün plaketi Anadolumuzun öz kültürel kaynaklarından esinlenilerek yapılmıştır. Antik çağdaki Mitras yenigün kozmogonisini imleyen toroktoni sürecinin anlatıldığı heykelcik plakete dönüştürülmüştür. Antik heykelcikte Mitras Hititlerin beyaz boğasının üstündedir. Kılıcıyla onu öldürerek evren yılının boğa burcundan kova burcuna geçmesini sağlamaktadır.
Çukurova Sanat Girişimi, Anadolu’nun bütün taşınır-taşınmaz, somut olmayan kültürlerine sahip çıkmak gibi bir sorumluluğun bilinciyle bu plaket yapılırken Mitras’ın elinden kılıcı alarak kalemi verdik. Biz kalemin kılıçtan keskin olduğuna inanıyoruz.
Çukurova Ödülü 2024’ü alan TYS Genel Başkanı Adnan Özyalçıner de “Düşünce ve ifade özgürlüğünün olmadığı ülkelerde ve ülkemizde insan hak ve özgürlükleri de yoktur. Eserleriyle, yazılarıyla, müziğiyle, resmiyle bu baskı durumuna karşı çıkacak olan bütün yazar ve sanatçı dostlarım, arkadaşlarım adına bu ödülü alıyorum. TYS nin 50 yılı kutlu olsun” diye konuştu.
Bu yılın ödülü verilen TYS için hazırlanan kitap ÇSG’nin https://www.cukurovasanatgirisimi.com/ adresli web sitesinde yayınlandı.
Daha önce sanatçı, bilim insanı ve kuruluşlara verilen ödüller ise sırası ile şöyle: Nihat Ziyalan, Taha Toros, Ayla Kutlu, İpek Ongun, Prof. Dr. Erman Artun, Ülkü Tamer, Yaşar Kemal, Mehmet Aksoy-Necah İbrahim, Haluk Uygur, İsa Çelik, Nedim Gürsel, Tariq Ali, Dil Derneği, Mehmet Özdoğan, Feyza Hepçilingirler.
